جان تزیمیسکسجان تزیمیسکس (متوفای ۳۶۶ق)، یکی از امپراتوران بیزانس در سال‌های ۹۶۹-۹۷۶م بود که در ابتدا تحت فرمان ناکفور فوکاس قرار داشت اما چندی بعد به تحریک ملکه تیفانو او را ترور نمود. وی جنگ‌های متعددی با مسلمانان داشت و ضمن استیلا بر دمشق، به بیروت یورش برد و بیت‌المقدس را نیز محاصره کرد. او سرانجام به سال ۳۶۶ قمری به دست باسیل دوم (جانشین وی) مسموم شد و جان سپرد. ۱ - معرفی اجمالیجان (ژان) تزیمیسکس، در سال‌های ۹۶۹-۹۷۶م امپراتور بیزانس و از دودمانی ارمنی بود که نَسَبی کهن داشت. وی از نوجوانی، نظامی‌گری را پیشه خویش ساخت و خیلی زود به خدمت پسر عمویش ناکفور فوکاس در آمد و در لشکرکشی‌های بزرگ او به «کلیکیا» و «سوریه» وی را همراهی کرد. ناکفور، فرماندهی شرق را به او واگذاشت و وی را به عنوان فرمانده کل تعیین کرد. اما بعدها ناکفور فوکاس را در سال ۹۵۹م ترور کرد. او این کار را به تحریک ملکه تیفانوـ که قبلا ناکفور با وی ازدواج کرده و قدرت را در دست گرفته بود ـ انجام داد. جان با تئودورا، خواهر امپراتور رومانوس دوم ازدواج کرد و قیامی را که در سال ۹۷۰م فرماندهی به نام فوکاس به پا کرده بود، سرکوب کرد. زیمسکس، از سال ۹۷۳ تا ۹۷۵م با مسلمانان جنگید و توانست ضمن استیلا بر دمشق، به بیروت یورش برده، بیت‌المقدس و انطاکیه را نیز محاصره کند. او در جنگ آخر خود، به دست باسیل دوم (جانشین وی) مسموم شد و جان سپرد. [۳]
موسوعة لاروس، موسوعة تاریخ العالم، ج۲، ص۴۹۴.
[۴]
شا‌می، فا‌طمه قدوره، الحضارة البیزانطیه، ص۴۸.
۲ - پانویس
۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۳۰۰. |